Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 17 Nisan 2025'te yılın üçüncü faiz kararını açıkladı.
Buna göre, TCMB, nisan ayında politika faizini yüzde 46,0 seviyesine yükseltti. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti.
Karar metninde şu ifadelere yer verildi:
POLİTİKA, GECELİK VE BORÇLANMA FAİZLERİ YÜKSELDİ
Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltilmesine karar verdi. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti.
Enflasyonun ana eğilimi mart ayında geriledi. Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin etkisiyle nisan ayında bir miktar yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmekte. Öncü veriler yurt içi talebin ilk çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü etkisinin azaldığını ima etmekte. Küresel ticarette artan korumacı eğilimlerin küresel iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edilmekte. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etti.
"ENFLASYONDA BOZULMA GÖRÜLÜRSE DURUŞ SIKILAŞACAK"
Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirmekte. Maliye politikasının artan eşgüdümü de bu sürece önemli katkı sağlayacak. Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecek. Bu doğrultuda, politika faizi; enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecek. Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecek. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacak.
Finansal piyasalarda son dönemde yaşanan gelişmeler neticesinde parasal aktarım mekanizmasını destekleyen ilave adımlar ivedilikle atılmıştır. Likidite koşulları yakından izlenmeye ve likidite yönetimi araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir.
Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecek. Bu doğrultuda, tüm para politikası araçları kararlılıkla kullanılacaktır. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacak.
Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacak.
MARTTA SÜRPRİZ ARA TOPLANTI
Mart ayında yapılan PPK toplantısında, politika faizi 250 baz puan düşürülerek yüzde 45’ten yüzde 42,5’e çekilmişti. Ancak Merkez, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması ve Türk lirasında yaşanan değer kaybının ardından 20 Mart'ta takvimde olmayan sürpriz bir kararla toplantı düzenlenmişti.
Ara toplantıda politika faizi sabit tutulurken, gecelik faiz yüzde 44’ten yüzde 46 seviyesine çıkarılmıştı.
FAİZ ARTIŞINA PİYASA NASIL TEPKİ VERDİ?
Merkez Bankası'nın faizleri yükseltme kararının ardından piyasalarda kısmi hareketlilik görüldü. Dolar/TL, Euro/TL, gram altın ve borsa Merkez'in kararına nasıl tepki verdi? Piyasalarda son durum ne? İşte detaylar...
Merkez Bankası'nın faizi 350 baz puan artırarak yüzde 42,5'tan yüzde 46'ya yükseltmesinin ardından Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi'nin pozitife geçtiği gözlemlendi. Saat 14.40 itibarıyla BIST 100 endeksi 9.322 puanda bulunuyor.
BİST100 ENDEKSİ:
DÖVİZ KURU
Dolar/TL kuru sabah seansına 38,15 seviyesinde başladıktan sonra kararın ardından geri çekilmeler yaşayarak 38,10 seviyesine geriledi.
Son zamanlarda gösterdiği yukarı yönlü performansla dikkat çeken Euro/TL, gün içinde 43,67'ye yükseldi. Ancak Merkez Bankası'nın faizleri yükseltme kararı sonrası Euro/TL aynı dakikalarda 43,48 seviyesine geriledi.
GRAM ALTINDA SON DURUM
Gram altın bugün 4 bin 117 lira seviyesine kadar yükseldikten sonra Merkez Bankası'nın faiz artışının ardından dolar/TL kurunda görülen geri çekilmelerin etkisiyle 4 bin 63 liraya geriledi.
EKONOMİSTLER MERKEZ BANKASI'NIN KARARINI DEĞERLENDİRDİ?
Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltilmesine karar verdi. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti.
ALAATTİN AKTAŞ: YÜZDE 46'LIK FAİZİN BİR ÖNEMİ YOK
Ekonomist Alaattin Aktaş, saat 14.19'daki paylaşımında, Merkez Bankası'nın faiz artışının bir önemi olmadığını faizin asıl haftalık repo ihalelerine yeniden başlanmasıyla geçerli olduğunu belirterek şu açıklamalarda bulundu:
"Saat 14.19... Merkez Bankası 20 Mart'ta ara verdiğini duyurduğu haftalık fonlamayı başlattığını henüz açıklamadı. Şu durumda yüzde 46'lık haftalık faizin bir önemi yok ve faiz fiilen yüzde 49'a çıkmış oluyor. Merkez Bankası'ndan yeni bir açıklama gelmesi gerekir."
Daha sonraki açıklamasında ise şu ifadeleri kullandı: "Merkez Bankası gereken açıklamayı yaptı ve haftalık repo ihalelerine yeniden başlanmasına karar verdi."
BARIŞ ESEN: ASLINDA FAİZ ARTIŞI YOK
İktisatçı Dr. Barış Esen ise paylaşımında Merkez Bankası'nın 20 Mart’taki ara toplantı kararına işaret ederek şu ifadeleri kullandı:
"Merkez bankası ara toplantı ile politika faizi olan yüzde 42,5 haftalık repo faizi değil üst bandı yani yüzde 46’yı kullanacağını duyurmuştu. Bugün politika faizini yüzde 46’ya yükseltti ve üst bant da yüzde 49 oldu. Yeniden haftalık repoya dönersek aslında faiz artışı yok, yok üst bant ile devam edersek 3 puanlık artış var. Hangisi ile devam edeceğiz? Bunun netleştirilmesi gerekiyor gibi."
İKTİSATÇI MAHFİ EĞİLMEZ: BENİM TAVSİYE ETTİĞİM GİBİ
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, Merkez Bankası'nın 13 ay sonra faiz artışına gitmesine ilişkin şu ifadeleri kullandı:
"TCMB, gecelik borçlanma faizini yüzde 44,5'e, gecelik borç verme faizini yüzde 49'a yükselterek faiz koridorunu genişletti. Benim tavsiye ettiğim gibi haftalık repo ihalesiyle borç verme faizini (politika faizini) de yüzde 46'ya yükseltti. Doğru karar."
Eğilmez, faiz kararı öncesinde TCMB'ye, "TCMB Para Politikası Kurulu yarın toplanarak faiz konusunda karar verecek. Kendilerine tavsiyem politika faizini değiştirmemiş gibi görünmek amacıyla geçtikleri gecelik borç verme uygulamasından vazgeçmeleridir. Yapılacak şey; haftalık repo ihalesi yoluyla borç verme yöntemine dönerek bunun faizini yüzde 46'ya çıkarmaktır. Faizi artırmamış gibi görünmek uğruna geçmişte sıkça yapıldığı gibi politika faizi bazını değiştirmek, itibar kaybı yaratmak suretiyle, enflasyonun düşeceğine olan inancın yitirilmesine yol açıyor. Unutmamak gerekir ki merkez bankaları dünyada sürpriz yapması gereken en son kurumdur." demişti.
İRİS CİBRE:MERKEZ SİYASETEN BAĞIMSIZLIĞINI İSPATLADI
Ekonomist İris Cibre, "'Merkez Bankası faiz indirir, yukarıdan izin alamaz, pas geçer o da siyaseten olur' diyenler Merkez Bankası'nın bu hareketi ile bağımsızlığını ispatladıklarının farkına varırlar umarım. Geç kalınmışlıkları, operasyonel hataları olabilir. Ama siyaseten olmadığı net" ifadelerini kullandı.
UĞUR GÜRSES: PARA POLİTİKASI GEREKTİĞİNDE TEPKİ VEREBİLİYOR MU?
Ekonomist Uğur Gürses ise Merkez'in hamlesinin operasyonel açıdan önemli bir rahatlama sağlayacağını belirtti.
Gürses, “Para politikası gerektiğinde tepki verebiliyor mu? Son 1 ayda PPK bunu kanıtladı. Politika faizini yüzde 46'ya çekmesi fiili olarak mevcut durumu değiştirmeyecek; operasyonel rahatlık getirecek. Banka tabelayı da değiştirebileceğini gösterdi. Faizi indirmeye başladığında da 'neden?' diye sorulmayacak" ifadelerini kullandı.