Asgari ücrette zam oyunu: Emekçiyi açlığa mahkum edecekler

Geçen yıl asgrari ücrete yapılan yüzde 30’luk zam oranını doğru tahmin eden JP Morgan’ın 2026 için de yüzde 20’lik artış beklentisi tartışma başlattı. Bu oran milyonlarca emekçinin açlık sınırının altında ücrete mahkum edilmesi anlamına geliyor. DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün, JP Morgan’ın yüzde 20’lik artış beklentisi konusunda “hayatın gerçekleriyle uyuşmayan saçma öneriler” değerlendirmesinde bulunurken, diğer konfederasyonlarla da görüşerek “güçbirliği” yapacaklarını vurguladı.

JP Morgan yayınladığı raporda, “2026’da asgari ücrete yüzde 20’lik bir zam varsayıyoruz. Bu dönem sonu için enflasyon beklentimiz ise yüzde 24.6” değerlendirmesini yaptı. İktidarın yeni yayınladığı Orta Vadeli Program’da (OVP) ise bu yıl sonu için enflasyon tahmini yüzde 28.5’ti. JP Morgan’ın varsayımı enflasyonun altında bir zam oranına işaret ediyor.

Asgari ücret bu yılın başında JP Morgan’ın da tahmin ettiği gibi yüzde 30 artışla net 22 bin 104 liraya yükseltilmişti. Yılın daha ilk aylarından itibaren de açlık sınırının altında kalmıştı. Buna karşın asgari ücrete ara zam da yapılmadı. Türk-İş’in dün yayınladığı verilere göre açlık sınırı 27 bin 970 lira. Yoksulluk sınırı 91 bin 109 lira. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti yani aslında olması gereken asgari ücret ise 36 bin

305 liraya ulaşmış durumda. Mevcut asgari ücret şu anda bu rakamların yanına bile yaklaşamıyor. Açlık sınırının yıl sonuna doğru da 30 bin liraya ulaşması bekleniyor.

YİNE AÇLIK SINIRININ ALTINDA

Oysa asgari ücrete yapılacak zam yüzde 20’de kalırsa yeni ücret 26 bin 525 lira olacak. Eğer OVP’de yer alan bu yıl sonu için öngörülen yüzde 28.5’lik TÜFE dikkate alınırsa ve bu orana göre zam yapılırsa yeni asgari ücret 28 bin 404 lira olacak. OVP’deki gelecek yıla dair yüzde 16’lık TÜFE beklentisi dikkate alınırsa da yeni asgari ücret 25 bin 641 lirada kalacak. Ancak iktidarın yıl sonu gerçekleşen enflasyona göre hareket etmesi bekleniyor. Buna karşın bu oranlardan hangisi dikkate alınırsa alınsın yeni asgari ücret yine açlık sınırının altında kalacak.

TÜRK-İŞ KATILMAK İSTEMİYOR

Asgari ücreti, Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. 15 üyeden oluşan komisyonda hükümet tarafı 5, işveren tarafı 5 ve işçi tarafı da 5 üye ile temsil ediliyor. İşçi tarafını Türk-İş temsil ediyor. Türk-İş yasa değişikliği yapılmazsa, komisyonun yapısı değiştirilmezse yeni ücretin belirleneceği toplantılara katılmayacağını açıklamıştı. Türk-İş bu görüşünü devam ettiriyor. Ancak Türk-İş’in komisyona katılmaması karar alınmasını engellemiyor. Yönetmeliğe göre, komisyon en az 10 üyenin katılımı ile toplanabiliyor. Yani hükümet ve işveren tarafınının toplantıya katılması ile 10 üyeye ulaşılıyor. Karar da oyların çoğunluğu ile alınıyor. İşçi tarafı katılmazsa asgari ücreti hükümet ve işveren tarafı belirleyebiliyor.

‘SAÇMA ÖNERİLER’

DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün, JP Morgan’ın yüzde 20’lik artış beklentisi konusunda, “hayatın gerçekliği ile uyuşmayan saçma öneriler” değerlendirmesini yaptı. Bu koşullarda asgari ücretin yılda 3-4 defa güncellenmesi gerektiğini vurgulayan Görgün, “Açlık sınırının üzerinde, işçinin ailesiyle beraber geçimini sağlayacak bir ücret olmalı. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) asgari ücret kriterlerinin dikkate alınması gerekiyor. Emekçiler geçen yıldan alacaklılar zaten. Yüksek enflasyon karşısında asgari ücretin yıl içinde artırılması gerekiyordu. Ancak o da yapılmadı. Tüm bu kayıpları giderecek bir yaklaşım benimsenmeli” dedi.

‘GÜÇBİRLİĞİ’ HAZIRLIĞI

Görgün, son gelişmeleri konfederasyonda yapacakları toplantıda değerlendireceklerine işaret ederek, “Diğer konfederasyonlarla da temaslarımız olacak. Tüm bu gelişmelere karşı ‘güçbirliği’ yapmaya çalışacağız. Güçbirliği yaparak bu sorunları hep birlikte göğüslemek için çabamız olacak” diye konuştu.