Çiftlik Oyunlarına Saatlerimizi Yatırmamızın Ardındaki Psikolojik Neden

Psikolog Jamie Madigan’a göre gerçek işlerin çoğunda belirsizlik, başarısızlık korkusu ve stres gibi olumsuzluklar varken, oyunlar tam tersine her şeyin kontrol edilebilir olduğu bir ortam sunuyor. Oyunlar size net hedefler, açık geri bildirimler, başarılabilir zorluklar ve öngörülebilir ödüller veriyor. 

Bir oyuncunun neden tekrar tekrar aynı taşı kırdığını veya neden bininci kere balık tuttuğunu açıklamak zor değil çünkü bunu kendi istedi. Stardew Valley, oyuncuya kendi çiftliğini istediği gibi kurma, geliştirme ve düzenleme özgürlüğü veriyor. Bu kontrol hissi, gerçek hayatta çoğu zaman elimizde olmayan ama oyunlarda bize bolca sunulan bir duygu.

Örneğin Stardew Valley’in hikayesi de bu özgürlüğü destekleyen bir zemin oluşturuyor. Oyuna, modern hayatın yoruculuğu altında ezilmiş bir karakter olarak başlıyoruz ve büyükbabamızın bıraktığı çiftlik sayesinde şehirden uzaklaşıp doğayla yeniden bağ kuruyoruz. Araştırmalar, bu tür oyunların zihinsel sağlığa iyi geldiğini gösteriyor; özellikle stres, kaygı, yas süreci, ailevi problemler gibi durumlarda Stardew Valley’in birçok oyuncuya nefes alma alanı sunduğu gözlemlenmiş. 

Oyuncular, oyun içinde üretken olup gelişme kaydettiklerinde, başarı hissi gerçek hayatta eksik kalan tatmin duygusunun bir tür telafisi haline geliyor. Aslında oyun, bize gerçek hayatta yaşamadığımız bir başarı ve huzur deneyimi yaşatıyor.

Asıl fark, zorunluluktan çok isteklilikte yatıyor. Gerçek hayatta yapılması gereken işler çoğunlukla zorunlu, baskı altında ve karşılığında net bir ödül sunmayan yükümlülüklerken; oyunlardaki işler tamamen gönüllülük esasına dayanıyor. O yüzden oyuncular, gerçek dünyanın gerginliğinden uzaklaşıp tarla sürebildikleri bir evrende kendilerini daha huzurlu hissedebiliyor. 

Hayatın getirdiği belirsizliklerden kısa süreliğine uzaklaşmak, Stardew Valley gibi oyunların sunduğu sanal emek ve sanal huzur sayesinde mümkün hale geliyor. Belki de bu yüzden gerçek dünyada yoruluyoruz ama piksel çiftliklerde dinleniyoruz.