Güneş ısısının deprem üzerindeki gizli etkisi keşfedildi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sismologlar onlarca yıldır depremleri anlamak ve tahmin etmek için çalışıyorlar, ancak doğru bir tahmin yapmak hala çok zor. Fakat, Tsukuba Üniversitesi ve Japonya’daki Ulusal İleri Endüstriyel Bilim ve Teknoloji Enstitüsü araştırmacıları tarafından yürütülen bir çalışmaya göre, güneş aktivitesi ile sismik olaylar arasında ilgi çekici bir bağlantı keşfedildi.

GÜNEŞ ISISINDAKİ DALGALAR TEKTONİK HAREKETLERİ ETKİLİYOR

Araştırmacılar, gelişmiş modeller kullanarak güneş ısısındaki dalgalanmaların Dünya’nın yüzey sıcaklığını etkilediğini ve potansiyel olarak tektonik hareketleri etkilediğini buldular. Bu etki, depremlerin birincil nedeni olmasa da tahmin doğruluğunu artırabilir. Bu yöntem geliştirilirse, bir gün felaketler yaşanmadan önce hayat kurtarmaya yardımcı olarak kritik uyarılar yapabilir.

DEPREMLERİN TEMEL MEKANİĞİ

Sismologlar depremlerin temel mekaniğini anlarlar. Tektonik plakalar kaydıkça, sonunda serbest kalan ve sismik olayları tetikleyen gerilim enerjisi biriktirirler. Ancak, depremleri doğru bir şekilde tahmin etmek hala büyük bir zorluk. Güvenilir tahminler olmadan, şehirler 2011’deki 9.0 büyüklüğündeki Tōhoku depremi gibi felaketlere karşı savunmasız kalır. Bu deprem yıkıcı bir tsunamiye ve 18 binden fazla ölüme yol açan Fukuşima nükleer krizine de neden oldu.

Son araştırmalar, güneşin veya ayın sismik aktiviteyi etkileyip etkilemediğini araştırdı. Bazı çalışmalar, gelgit kuvvetlerinin veya elektromanyetik etkilerin Dünya’nın kabuğu, çekirdeği ve mantosuyla etkileşime girebileceğini ve potansiyel olarak deprem desenlerinde rol oynayabileceğini öne sürüyor.

GÜNEŞ ISISI KAYALARI DAHA KIRILGAN YAPIYOR

Yazar Matheus Henrique Junqueira Saldanha, “Güneş ısısı atmosferik sıcaklık değişimlerini yönlendirir ve bu da kaya özellikleri ve yeraltı suyu hareketi gibi şeyleri etkileyebilir. Bu tür dalgalanmalar kayaları daha kırılgan ve kırılmaya daha yatkın hale getirebilir. Örneğin, yağış ve kar erimesindeki değişiklikler tektonik levha sınırları üzerindeki basıncı değiştirebilir. Bu faktörler depremlerin ana itici güçleri olmasa da yine de sismik aktiviteyi tahmin etmeye yardımcı olabilecek bir rol oynayabilirler.” dedi.

TAHMİNLER DOĞRU ÇIKTI

Araştırmacılar, matematiksel ve hesaplamalı yöntemler kullanarak deprem verilerini güneş aktivitesi kayıtları ve Dünya’daki yüzey sıcaklıklarıyla birlikte analiz ettiler. Diğer bulguların yanı sıra, modellerine Dünya yüzey sıcaklıklarını dahil ettiklerinde, özellikle sığ depremler için tahminin daha doğru hale geldiğini gözlemlediler.

Junqueira Saldanha, “Bu mantıklı, çünkü ısı ve su çoğunlukla Dünya kabuğunun üst katmanlarını etkiliyor” dedi.

GÜNEŞ ISISI SİSMİK AKTİVİTEYİ ETKİLİYOR

Bulgular, güneş ısısının Dünya yüzeyine aktarılmasının sismik aktiviteyi, ne kadar küçük olursa olsun, etkilediğini ve güneş aktivitesi tahminlerinin ayrıntılı Dünya sıcaklık modellerine dahil edilmesinin deprem tahminlerinin yayınlanmasına yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Junqueira Saldanha, “Bu heyecan verici bir yön ve çalışmamızın depremleri tetikleyen etkenlere ilişkin daha geniş resme ışık tutmasını umuyoruz” dedi.